Rajski Ogród to druga pośmiertelnie wydana książka Ernesta Hemingwaya (i kończąca mój rok hemingwayowski 🙂 Zapewne, tych którzy przeczytali tą książkę (być może nie raz) nie zdziwi fakt, że autor pisał ją przez 15 lat – oczywiście z przerwami na inne poważne dzieła.
Nie jest to pierwsza powieść, w której przychodzi mi na myśl bezpośrednie porównanie bohatera do samego Hamingwaya. Książka posiada wiele motywów, które to zdradzają. Chociażby styl pisarski, opis jego pracy – w jaki sposób ją traktuje, jak bardzo jest dla niego ważna (jest niewątpliwie najważniejsza zarówno w powieści jak i w realu), czym kieruje się podczas pisania, z czego czerpie inspiracje, itd.
Inny motyw to relacje z kobietami. Mimo tego, że w książce temat ten jest spiętrzony, ograniczony do kilku tygodni – te kilkadziesiąt dni jest odzwierciedleniem całego jego życia.
Pożegnanie z bronią (A Farewell to Arms) – Kolekcja Independent
„A Farewell to Arms” czyli „Pożegnanie z bronią” jest kolejną książką w dorobku Ernesta Hemingwaya, której fabuła ma wiele wspólnego z życiem pisarza.
Po 11 latach (1929) wyrzuca wreszcie Hemingway to co go do tej pory „psychicznie męczyło”, czyli wspomnienia młodości, igraszki ze śmiercią, ale przede wszystkim pierwszą nieodwzajemnioną miłość do Agnes Von Kursky.
To właśnie relacje bohatera książki Henrego do angielskiej pielęgniarki Catherine Barkley, są głównym motywem powieści. Opis wojny wynikający z bezpośredniego kontaktu bohatera z „frontem”, uzupełniany jest wiadomościami z gazet i relacjami przekazywanymi przez pozostałe postacie. Wiele możemy dowiedzieć się tutaj na temat historii, taktyk wojennych stosowanych w I wojnie światowej, społecznych i kulturowych zachowań. Zresztą nie pierwsza to powieść noblisty, dla którego wojna jest tematem, który umiejętnie wykorzystuje w celu budowania fabuły.
Jedna z najpiękniejszych książek Ernesta Hemingwaya jaką dotąd przeczytałem. „Komu bije dzwon” niewątpliwie zasługuje na miano bestsellera z kilku ważnych powodów. Pierwszy i najważniejszy – wyjątkowo się czyta. Fabuła, dialogi, narracja, wszystko pięknie utrzymane w hemingwayowskim stylu. Niektóre motywy przedstawione w książce wręcz szokują. Jak chociażby opis okrucieństwa jakiego dopuścili się ludzie w jednym z miasteczek, przedstawiany przez jedną z bohaterek. Strona, po stronie okazuje się, że to wielkie liczące ponad 600 stron tomisko (w moim wypadku było to Wydawnictwo Muza), które na początku przeraża, ostatecznie czyta się jednym tchem i nawet po ewidentnym zakończeniu chciałoby się sięgnąć po drugi, trzeci tom.
Nie będę zdradzał fabuły. Opowiem zatem dlaczego mnie ta lektura urzekła.
To ostatnia książka jaką w swoim życiu napisał Ernest Hemingway. Autor powraca w niej do swojej młodości, a ściślej ujmując do życia w Paryżu. W autobiograficznej, pełnej życia powieści, Hemingway przedstawia nam „wielkich” tego okresu takich jak: Gertura Stein, u której pisarz często bywał, dyskutując o kulturze i popijając ekskluzywe likiery, Ezra Pound, który stał się później przyjacielem Ernesta i który chętnie uczył się od niego boksu, Sylwia Beach, u której wypożyczał książki, wreszcie Scott Fitzgerald, za którym początkowo Hemingway nie przepadał. Właśnie temu ostatniemu najwięcej miejsca poświęcił w tej książce. Fitzgerald (mimo albo dzięki swojej chorobie alkoholowej) stał się ulubionym kompanem Hemingwaya.
Styczniowe wydanie magazynu „The Atlantic” z pierwszą częścią biografii Bakera o Hemingwayu (1969)
To najwspanialsza biografia jaką do tej pory przeczytałem. Siedem lat pracy Carlosa Bakera pozwoliło mu stworzyć niezwykle bogate dzieło opisujące w bardzo szczegółowy sposób życie Ernesta Hemingwaya, jego przygody, rozmowy z ludźmi (również Polakami opisanymi jako interesujący ludzie), nowe miejsca odwiedzane i zamieszkiwane, itp.
Mimo tego, że tak naprawdę bardzo trudno uchwycić postać Hemingwaya – całkowite odzwierciedlenie jego charakteru, życia jest prawie niemożliwe, to jednak autorowi biografii to zadanie się udało.
Widzimy tutaj Hemingwaya jako człowieka przygody, niezwykle aktywnego do końca swojego życia. Mamy przed sobą postać „złożoną” z przeciwności jak chociażby łagodność i gniew, skromność i skłonność do przechwałek, itd. Czytamy tutaj o człowieku, który „był dumny ze swojej męskości, ze swych uzdolnień literackich i sportowych, ze swojej siły przetrwania i odnowy, ze swojej reputacji, zarobków, ufności w siebie, dowcipu, ze swojej poezji, wiedzy medycznej i wojskowej, umiejętności odczytywania mapy, nawigacji i oceniania terenu”*.
Wszyscy zapewne znają hemingwayowskie opowiadanie „Stary człowiek i morze„, za które pisarz otrzymał Nagrodę Nobla (1954r). Niewielu jednak zna dorobek pisarski Amerykanina. Dzięki temu, że rok 2010 poświęcam twórczości tego artysty, będziemy mogli przybliżyć się wspólnie do jego geniuszu.
Twórczość Ernesta Hemingwaya rozpoczęła się od reportaży, które pisywał dla gazet. To dzięki temu młody Ernest rozpoczął wypracowywanie własnego stylu pisarskiego, do którego należało m.in: „lakoniczność, oszczędność słów, bystre spojrzenia, przenikliwość, konieczność przekazania sumy wrażeń i ich efektownie ujętego sedna środkami jak najprostszymi” *.
Po reportażach przyszła pora na opowiadania
Inspiracje do ich tworzenia powstawały z bogatego dzieciństwa, dorastania no i udziału w I wojnie światowej. Większość z nich narodziła się w Paryżu, gdzie Hemingway nie tylko umiejętnie wtopił się w środowisko najwybitniejszych przedstawicieli europejskiej literatury, ale zaczął pisać pod ich czujnym, często krytycznym okiem.
Opowiadania czyta się jednym tchem. W niewielkiej ilości słów mieści się tyle treści, że często musiałem dozować sobie opowiadania np. jedno na dzień. Każde bowiem wymaga namyślunku, refleksji. Większość z nich zawiera ogólnoludzkie prawdy, nad którymi nie mamy (zwłaszcza w dzisiejszym świecie), czasu się zastanowić. Poszczególne opowiadanie przenosi nas do innego świata, stawia nas przed zupełnie nową sytuacją, podejmuje nowy temat.
Takimi pięciogwiazdkowymi opowiadaniami są niewątpliwie: „Stary człowiek przy moście„, „Zapaśnik„, „Mój stary„, „Rzeka dwóch serc„, „Niepokonany„, „Rogi byka” oraz „Motyl i czołg„. Można byłoby tutaj streszczać, komentować każde opowiadanie z osobna. Najlepszym jednak sposobem na zapoznanie się z pięknem każdego z nich jest ich przeczytanie.
* wstęp do serii opowiadań wg. Jerzego R. Krzyżanowskiego
